Paya Dayalı Kitle Fonlama

2008 yılında yaşanan küresel ekonomik krizin etkisiyle dönüşüm geçiren girişimcilik ve yatırım ekosistemleri, teknolojinin vermiş olduğu imkanlarla birlikte geniş kitlelerin katılımıyla yeni bir sürece girdi. Paylaşım ekonomisi olarak tanımlanan bu sürecin sonunda özellikle iş yapma yöntemlerinde ortak oluşturma (co-creation), ortak üretim (co-production) ve ortak fon sağlama (co-funding) gibi kavramlar önem kazandı. Bu kavramlar sürdürülebilir yenilikçiliğin, kitle ekonomisinin ve girişimciliğin vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Paylaşım ekonomisiyle birlikte kitle fonlama platformları dünyada yaygın olarak kullanılmaya başlandı. Böylece Monzo ve Revolut gibi pek çok başarılı şirketin ortaya çıkması ve büyümesine olanak sağlandı.

2019 yılının sonuna doğru ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını, dijital dönüşüme geçişleri hızlandırdı. Bu dönüşüm ile birçok iş modeli dijital platformlar üzerinden etkin bir şekilde uygulanmaya başladı. Dijital platformlar düşük maliyetli olması, üretkenliği artırması, zaman ve mekan kısıtı olmadan geniş kitlelere ulaşmayı kolaylaştırması ve süreçleri basitleştirmesi ile iş yapma yöntemlerini evrimleştirdi. Bu sayede platform ekonomisinin payı arttı ve herkesin dijital çağa geçişine fırsat tanıdı.

Platform ekonomisinin önemli bir aktörü olan kitle fonlamasının Türkiye’de ilk yasal tanımlaması 5 Aralık 2017 tarihinde yapıldı. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından 3 Ekim 2019 tarihinde yayımlanan “Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliği” adı altındaki düzenleme ile kitle fonlama platformlarının yasal uygulama alanı netleşti. Bu uygulama alanı 27 Ekim 2021 tarihinde SPK’nin yayımladığı “Kitle Fonlaması Tebliği” ile genişleyerek borçlanmaya dayalı kitle fonlamasını da kapsadı. Paya ve borçlanmaya dayalı kitle fonlama faaliyetleri, SPK tarafından listelenen/yetkilendirilen kitle fonlama platformları aracılığıyla yapılır. Platformlar her bir faaliyet türüne aracılık etmek için ayrıca yetkilendirilmelidir.